H θεραπεία της ημικρανίας περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων τόσο για την αντιμετώπιση του ημικρανικού πόνου, όσο και για την πρόληψη ή τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης των ημικρανικών παροξυσμών.
Σε μεγάλο ποσοστό ο ημικρανικός πόνος απαντά στο ακετυλοσαλικυλικό οξύ, που είναι περισσότερο αποτελεσματικό στην αρχή της ημικρανικής κρίσης. Tο ίδιο ισχύει και για τα άλλα συνήθη αναλγητικά (π.χ. παρακεταμόλη) ή τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Περισσότερο ενδεδειγμένη είναι η χορήγηση αναβραζόντων δισκίων, γιατί κατά τη διάρκεια της κρίσης της ημικρανίας μειώνεται ο περισταλτισμός στον γαστρεντερικό σωλήνα με συνέπεια να καθυστερεί η απορρόφηση των φαρμάκων.
Η εργοταμίνη χορηγείται σε περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στα συνήθη αναλγητικά. Δρα στον μηχανισμό της ημικρανικής κρίσης, προκαλώντας αγγειοσύσπαση και αποτρέπει έτσι τον πόνο. Tα πρόδρομα όμως συμπτώματα της ημικρανίας, όπως π.χ. οι οπτικές διαταραχές και ο έμετος, δεν επηρεάζονται και μπορεί μάλιστα να επιδεινωθούν, γι αυτό μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα αντιεμετικό φάρμακο. Είναι αποτελεσματική όταν χορηγείται στη φάση των πρόδρομων συμπτωμάτων ή το αργότερο κατά την έναρξη του πόνου. H επαναλαμβανόμενη χορήγησή της μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα εργοτισμού σε ορισμένους ασθενείς. Δεν πρέπει να χορηγείται περισσότερο από δύο φορές την εβδομάδα και δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται για την προφυλακτική αντιμετώπιση της ημικρανίας.
H διυδροεργοταμίνη είναι πολύ λιγότερο δραστική από την εργοταμίνη, αλλά έχει πολύ λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες και χορηγείται για την πρόληψη κρίσεων ημικρανίας.
Aγχολυτικά φάρμακα, όπως η διαζεπάμη μπορούν να χορηγούνται ταυτόχρονα με τα αναλγητικά ή την εργοταμίνη για τη μείωση της μυϊκής σύσπασης και του άγχους, που συχνά συνοδεύουν την ημικρανική κρίση. Έκλυση των κρίσεων ή αύξηση της συχνότητάς τους μπορεί να προκληθεί από τα αντισυλληπτικά.
Τα τελευταία χρόνια έχουν εισαχθεί στη θεραπευτική οι αγωνιστές των υποδοχέων της 5-υδροξυτρυπταμίνης (5ΗΤ1), οι οποίοι βρίσκονται κυρίως στα κρανιακά αγγεία (ιδίως στη βασική αρτηρία) και στα αγγεία της σκληράς μήνιγγος. Δρουν πιθανώς προκαλώντας αγγειοσύσπαση.
H προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας εφαρμόζεται όταν οι κρίσεις είναι συχνές και είναι αποτελεσματική στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών. Δεν συνιστάται προφυλακτική θεραπεία όταν οι κρίσεις εμφανίζονται μια φορά τον μήνα ή αραιότερα. Eπειδή η εμφάνιση των κρίσεων μπορεί να υποβοηθηθεί από ψυχολογικούς παράγοντες (άγχος, κατάθλιψη) μπορεί να χορηγηθεί αρχικά και για λίγες εβδομάδες ένα αγχολυτικό ή αντικαταθλιπτικό. Για την προφυλακτική θεραπεία μπορούν να χορηγηθούν πιζοτιφένιο, προπρανολόλη, μετοπρολόλη, διυδροεργοταμίνη, διυδροεργοκρυπτίνη, κινναριζίνη, φλουναριζίνη και τοπιραμάτη.
Περιεχόμενα κεφαλαίου
- 04.07.01 Αγωνιστές (διεγέρτες) των 5ΗΤ1 υποδοχέων
- 04.07.02 Λοιπά φάρμακα
Κατάταξη κεφαλαίου
04 Φάρμακα παθήσεων κεντρικού νευρικού συστήματος
04.07 Φάρμακα κατά της ημικρανίας
Δραστικές ουσίες κεφαλαίου
| Δραστική ουσία | Σύντομη περιγραφή |
|---|---|
| Διϋδροεργοταμίνη |
Η διϋδροεργοταμίνη έχει μέτρια ως μεγάλη συγγένεια με τους διάφορους υποτύπους των υποδοχέων της σεροτονίνης. Έχει ιδιαίτερα μεγάλη αγωνιστική δράση στους 5-HT1D υποδοχείς και σε αυτό πιστεύεται ότι οφείλεται η αντιημικρανιακή της αποτελεσματικότητα. Αυτή η αγωνιστική δράση προκαλεί μια μείωση στη λειτουργία των 5-HT υποδοχέων των νευρικών κυττάρων και με αυτό τον τρόπο επηρεάζει λειτουργικές μονάδες του αγγειακού συστήματος του κρανίου ή/και εμποδίζει τη νευρογενή φλεγμονή και τη διέγερση των υποδοχέων πόνου. |
| Ελιτριπτάνη |
Η ελιτριπτάνη αποτελεί έναν εκλεκτικό αγωνιστή των αγγειακών υποδοχέων 5-HT1B και των νευρωνικών υποδοχέων 5-HT1D. Η ελιτριπτάνη εμφανίζει επίσης υψηλή συγγένεια προς τον 5-HT1F υποδοχέα, που πιθανώς συμβάλλει στον μηχανισμό της αντιημικρανιακής δράση του. |
| Εργοταμίνη |
Η εργοταμίνη (ergotamine) δρα στον μηχανισμό της κρίσης ημικρανίας προκαλώντας αγγειοσύσπαση στις διεσταλμένες εξωκρανιακές αρτηρίες. |
| Ναρατριπτάνη |
Η ναρατριπτάνη (naratriptan) έχει δείξει ότι είναι ένας εκλεκτικός αγωνιστής των 5-ΗΤ1 υποδοχέων της υδροξυτρυπταμίνης που προκαλεί αγγειόσπασμο και εντοπίζεται στα ενδοκρανιακά αιμοφόρα αγγεία. Η ναρατριπτάνη ενδείκνυται για την άμεση αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας των με ή χωρίς αύρα κρίσεων ημικρανίας. |
| Προπρανολόλη |
Η προπρανολόλη (propranolol) είναι ένας μη εκλεκτικός β-αδρενεργικός ανταγωνιστής και αποκλείει τόσο τους β1, όσο και τους β2 |
| Ριζατριπτάνη |
Η ριζατριπτάνη συνδέεται εκλεκτικά με υψηλή συγγένεια στους υποδοχείς 5-HTIB και 5-HTID του ανθρώπου. Η θεραπευτική δράση της ριζατριπτάνης στη θεραπεία της κεφαλαλγίας της ημικρανίας μπορεί να αποδοθεί στις επιδράσεις της ως αγωνιστή των 5-HT1B και 5-HT1D υποδοχέων που βρίσκονται στα εξωεγκεφαλικά, ενδοκρανιακά αιμοφόρα αγγεία τα οποία φαίνεται να διαστέλλονται κατά την διάρκεια της κρίσης ημικρανίας, και στα αισθητήρια νεύρα του τριδύμου τα οποία τις νευρώνουν. |
| Σουματριπτάνη |
Η σουματριπτάνη είναι ένας εκλεκτικός αγωνιστής των αγγειακών υποδοχέων της 5-υδροξυτρυπταμίνης1 (5-ΗΤ1D), χωρίς να επιδρά σε άλλους 5-ΗΤ υποτύπους υποδοχέων (5-ΗΤ2 - 5-ΗΤ7). Ο αγγειακός 5-ΗΤ1D υποδοχέας βρίσκεται κυρίως στα αιμοφόρα αγγεία του κρανίου και εμπλέκεται στην αγγειοσύσπαση. |
| Τολφαιναμικό οξύ |
Το τολφαιναμικό οξύ είναι μη στεροειδές φάρμακο με αντιφλεγμονώδη, αναλγητική και αντιπυρετική δράση. Το τολφαιναμικό οξύ είναι αναστολέας της σύνθεσης των προσταγλανδινών, αναστολέας των υποδοχέων της προσταγλανδίνης και αναστολέας της σύνθεσης των λευκοτριενίων. |
| Ζολμιτριπτάνη |
Η ζολμιτριπτάνη είναι ένας εκλεκτικός αγωνιστής των υποδοχέων σεροτονίνης (5-υδροξυτρυπταμίνης 5-ΗΤ) τύπου 1Β και 1D. Η σύνδεσή της με του υποδοχείς αυτούς, προκαλεί την αγγειοσυστολή των εγκεφαλικών αγγείων, με αποτέλεσμα ελάττωση της ημικρανίας. |
Εμπορικές ονομασίες κεφαλαίου
| Κ | Εμπορική ονομασία | Ενεργά συστατικά | Υπεύθυνος κυκλοφορίας |
|---|---|---|---|
| CAFERGOT | Amdipharm Ltd | ||
| DIHYDERGOT | Amdipharm Ltd | ||
| SUTRIPTAN | Verisfield U.K. Ltd |