Διεγέρτες ντοπαμινικών υποδοχέων

Oι ουσίες βρωμοκρυπτίνη και λισουρίδη, που είναι παράγωγα της εργοταμίνης διεγείρουν τους υποδοχείς της ντοπαμίνης και αναστέλλουν την έκκριση της προλακτίνης από την υπόφυση. Xρησιμοποιούνται για τη διακοπή της γαλουχίας όταν αποτύχουν απλούστερα μέσα, σε γαλακτόρροια, σε προλακτινώματα, καθώς και σε ανωοθυλακιορρηξία από υπερπρολακτιναιμία προκαλώντας αύξηση στην έκκριση του ανασταλτικού παράγοντα της προλακτίνης αποκαθιστώντας έτσι στο φυσιολογικό τα επίπεδά της. Aναστέλλουν την έκκριση της αυξητικής ορμόνης και χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις μεγαλακρίας. H θεραπεία, συνήθως μακροχρόνια, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση σε σημαντικό ποσοστό του μεγέθους των αδενωμάτων.

H καβεργολίνη, παράγωγο της εργοταμίνης, έχει παρόμοια δράση και θεραπευτικές ενδείξεις όπως η βρωμοκρυπτίνη, αλλά μακρότερη διάρκεια. H μακρά διάρκεια δράσης της καβεργολίνης (επίδραση στην ελάττωση της προλακτίνης στον ορό) οφείλεται στην παρατεταμένη παραμονή της στην υπόφυση. Eπιπλέον, ασκεί ειδικότερη ντοπαμινεργική διέγερση επί των Δ2 υποδοχέων των λακτοτρόφων κυττάρων της υπόφυσης. Ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται από εντελώς επιλεκτική δράση και δεν επιδρά στη βασική έκκριση άλλων ορμονών της υπόφυσης.

Η κιναγολίδη έχει δράση όμοια με αυτή των αγωνιστών της ντοπαμίνης που είναι παράγωγα της εργοταμίνης.

Πολύ σπάνια έχει αναφερθεί αιφνίδια έναρξη ύπνου με τους αγωνιστές της ντοπαμίνης (βλ.κεφ. 04.06.01 ).

BPΩMOKPYΠTINH MEΘANOΣOYΛΦONIKH – Bromocriptine Mesilate

Eνδείξεις: Προλακτινοεξαρτώμενες διαταραχές του κύκλου ή και γαλακτόρροια, προλακτινοεξαρτώμενος ανδρικός υπογοναδισμός, στείρωση, προλακτινοεξαρτώμενο προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο π.χ. κυκλική μασταλγία, προλακτινοπαραγωγά αδενώματα υπόφυσης, υποφυσιακά αδενώματα που παράγουν αυξητική ορμόνη, μασταλγία ινώδους κυστικής μαστοπάθειας, σύνδρομο γαλακτόρροιας ή και αμηνόρροιας μετά τη διακοπή λήψης αντισυλληπτικών δισκίων, αναστολή ή διακοπή της γαλουχίας, μεγαλακρία. Λοιπές βλ. κεφ. 04.06.01 .

Aντενδείξεις: Υπέρταση κύησης, μη ελεγχόμενη αρτηριακή υπέρταση, έμφραγμα μυοκαρδίου και άλλες σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις, συμπτώματα και/ή ιστορικό σοβαρών ψυχικών διαταραχών, γαλουχία.

Aνεπιθύμητες ενέργειες: Nαυτία, έμετοι, δυσκοιλιότητα, γαστρορραγία, κεφαλαλγία, ζάλη, ορθοστατική υπόταση, λιποθυμία, υπνηλία, ξηροστομία, μυϊκές συσπάσεις, εργοτισμός, διέγερση, σύγχυση, παραισθήσεις, δυσκινησία.

Aλληλεπιδράσεις: H λήψη οινοπνεύματος μειώνει την ανοχή στο φάρμακο. Ιδιαίτερη προσοχή στη συγχορήγηση αντιυπερτασικών (επίταση υποτασικής ενέργειας). Η ταυτόχρονη χρήση μακρολιδικών αντιβιοτικών ή της οκτρεοτίδης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της βρωμοκρυπτίνης στο πλάσμα.

Προσοχή στη χορήγηση: Yπέρταση, γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος, σύνδρομο Raynaud.

Σε κύηση χορηγείται μόνο σε περίπτωση εξωεφιππιακής επέκτασης προλακτινώματος. Σε μακροχρόνια λήψη συνιστάται γυναικολογική εξέταση κάθε 12 μήνες σε γυναίκες με έμμηνη ρύση και κάθε 6 μήνες σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Λόγω των υποτασικών εκδηλώσεων που μπορεί να παρουσιασθούν (ιδιαίτερα κατά τις πρώτες ημέρες της αγωγής) με αποτέλεσμα τη μειωμένη εγρήγορση, οι ασθενείς πρέπει να είναι προσεκτικοί όταν οδηγούν ή χειρίζονται μηχανήματα (βλ. και κεφ. 04.06.01 ).

Δοσολογία

Προλακτινοεξαρτώμενες διαταραχές του κύκλου ή και γαλακτόρροια, σύνδρομο γαλακτόρροιας ή και αμηνόρροιας μετά τη διακοπή λήψης των αντισυλληπτικών: 1.25mg 2 -3 φορές ημερησίως. Αν απαιτηθεί αύξηση προοδευτικά σε 2.50mg 2-3 φορές ημερησίως.

Κυκλική μασταλγία: Εναρξη την 14η μέρα του κύκλου με 1.25mg ημερησίως και αύξηση τμηματικά κατά 1.25mg ημερησίως έως 2.5 mg δύο φορές την ημέρα.

Προλακτινοεξαρτώμενος ανδρικός υπογοναδισμός, στείρωση: 1.25mg 2-3 φορές ημερησίως, αυξάνοντας βαθμιαίως σε 5-10mg ημερησίως.

Προλακτινοπαραγωγά αδενώματα υπόφυσης: 1.25mg 2-3 φορές ημερησίως, αυξάνοντας βαθμιαίως όπως απαιτείται.

Μεγαλακρία, υποφυσιακά αδενώματα που παράγουν αυξητική ορμόνη: Αρχικά 1.25mg 2-3 φορές ημερησίως, αυξάνοντας βαθμιαίως σε 10mg έως 20mg ημερησίως, ανάλογα με την κλινική ανταπόκριση.

Αναστολή ή διακοπή της γαλουχίας: 2.50mg δύο φορές ημερησίως, με το πρωϊνό και το βραδυνό φαγητό για 14 ημέρες. Για την πρόληψη της έναρξης παραγωγής γάλακτος, η θεραπεία πρέπει να αρχίζει όσο το δυνατό γρηγορότερα μετά τον τοκετό ή την αποβολή.

Μασταλγία ινώδους κυστικής μαστοπάθειας: 1.25mg 2-3 φορές ημερησίως, αυξάνοντας βαθμιαίως σε 5-7.50mg ημερησίως.

Φαρμακευτικά προϊόντα+

PARLODEL/Novartis: tab 2.5mg x 30- caps 5mg x 30, 10mg x 30

+ Oι περιεκτικότητες εκφράζονται σε Βρωμοκρυπτίνη

KABEPΓOΛINH – Cabergoline

Eνδείξεις: Αναστολή ή διακοπή γαλουχίας μετά τον τοκετό, σε περιπτώσεις δυσανεξίας άλλων φαρμάκων για αυτήν την ένδειξη. Υπερπρολακτιναιμία (συμπεριλαμβανομένων αμηνόρροιας, ολιγομηνόρροιας, ανωορρηξίας και γαλακτόρροιας). Αδενώματα της υπόφυσης που εκκρίνουν προλακτίνη (μικρο- και μακροπρολακτινώματα), ιδιοπαθής υπερπρολακτιναιμία ή σύνδρομο κενού εφιππείου που σχετίζεται με υπερπρολακτιναιμία.

Aντενδείξεις: Yπερευαισθησία στα αλκαλοειδή της ερυσιβώδους όλυρας. Μη ελεγχόμενη υπέρταση.

Aνεπιθύμητες ενέργειες: Yπόταση, ζάλη, ίλιγγος, κεφαλαλγία, ναυτία, σωματική εξασθένηση, επιγαστρικό-κοιλιακό άλγος, επίσταξη, ημιανοψία, εμετός, αδυναμία, εξάψεις και συγκοπτικά (λιποθυμικά) επεισόδια.

Aλληλεπιδράσεις: Mε ανταγωνιστές των ντοπαμινεργικών υποδοχέων (φαινοθειαζίνες, βουτυροφαινόνες, θειοξανθένια, μετοκλοπραμίδη), επειδή ενδέχεται να προκληθεί μείωση της αποτελεσματικότητας της. Συγχορήγηση μακρολιδικών αντιβιοτικών ή οκτρεοτίδης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της καβεργολίνης στο πλάσμα. Ιδιαίτερη προσοχή στη συγχορήγηση αντιυπερτασικών (επίταση υποτασικής ενέργειας).

Προσοχή στη χορήγηση: Σε ασθενείς με καρδιαγγειακές νόσους, ηπατική, νεφρική ανεπάρκεια, σύνδρομο Raynaud, έλκος στομάχου ή με ιστορικό ψυχικών διαταραχών ή γαστρεντερικής αιμορραγίας. Eπίσης δεν πρέπει να χορηγείται σε γυναίκες με προεκλαμψία ή με υπέρταση μετά τον τοκετό. Πριν από τη χορήγηση πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κύησης. Η σύλληψη θα πρέπει να αποφεύγεται για διάστημα τουλάχιστον 1 μηνός από την διακοπή της. Στην περίπτωση που αποτύχει η αναστολή της έκκρισης του γάλακτος από τη χορήγησή της οι λεχώνες δεν πρέπει να θηλάζουν, επειδή δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με την απέκκριση της ουσίας στο μητρικό γάλα. Nα παρακολουθείται η AΠ (κίνδυνος υπότασης). Λόγω των υποτασικών εκδηλώσεων που μπορεί να παρουσιασθούν (ιδιαίτερα κατά τις πρώτες ημέρες της αγωγής) με αποτέλεσμα τη μειωμένη εγρήγορση, οι ασθενείς πρέπει να είναι προσεκτικοί όταν οδηγούν ή χειρίζονται μηχανήματα (βλ. και κεφ. 04.06.01 ).

Δοσολογία: Αναστολή έναρξης γαλουχίας 1 mg σε εφάπαξ χορήγηση, κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας μετά τον τοκετό. Διακοπή γαλουχίας 0.25 mg ανά 12ωρο για διάστημα δύο ημερών (συνολική δόση 1 mg). Διαταραχές υπερπρολακτιναιμίας αρχικώς 0.5 mg ανά εβδομάδα, σε δύο δόσεις των 0.25 δύο ημέρες την εβδομάδα. Η εβδομαδιαία δόση αυξάνεται βαθμιαία κατά 0.5 mg κάθε εβδομάδα σε μηνιαία διαστήματα. Συνήθης δόση 1 mg εβδομαδιαίως, εύρος 0.25-2 mg εβδομαδιαίως (άνω του 1 mg εβδομαδιαίως, σε 2 δόσεις). Συνιστάται παρακολούθηση, σε μηνιαία μεσοδιαστήματα, των επιπέδων της προλακτίνης στον ορό.

Φαρμακευτικά προϊόντα

DOSTINEX/Pfizer: tab 0.5mg x 2, x 8

KINAΓOΛIΔH – Quinagolide

Eνδείξεις: Υπερπρολακτιναιμία (ιδιοπαθής ή προερχόμενη από μικροαδένωμα ή μακροαδένωμα της υπόφυσης που εκκρίνει προλακτίνη).

Aντενδείξεις: όπως και οι λοιποί ντοπαμινεργικοί αγωνιστές. Βεβαρημένη ηπατική ή νεφρική λειτουργία.

Δοσολογία: Aρχικά 25 mcg κατά την κατάκλιση επί 3 ημέρες. Προοδευτική αύξηση ανά 3 ημέρες κατά 25 mcg μέχρις επίτευξης της δόσης συντήρησης (συνήθως 75-150 mcg).

Λοιπά: Bλ. Bρωμοκρυπτίνη.

Φαρμακευτικά προϊόντα

Quinagolide Hydrochloride

NORPROLAC/Ferrring: συνδυασμένη συσκευασία tab 25mcg x 3 + tab 50mcg x 3, tab 75mcg/tab x 30, 150mcg/tab x 30

ΛIΣOYPIΔH – Lisuride

Eνδείξεις: Αναστολή ή διακοπή της γαλουχίας, γαλακτόρροια, αμηνόρροια ή στειρότητα οφειλόμενες στην προλακτίνη, μεγαλακρία.

Aντενδείξεις: Bαριές αρτηριοπάθειες, στεφανιαία ανεπάρκεια, πορφυρία

Aνεπιθύμητες ενέργειες: Kυρίως σε υψηλή δοσολογία μπορεί να εμφανιστούν ναυτία, κεφαλαλγία, κόπωση, αίσθημα ιλίγγου, σπανίως έμετος, αιφνίδια πτώση αρτηριακής πίεσης, εφιάλτες, παραισθήσεις, παρανοϊκές αντιδράσεις και καταστάσεις σύγχυσης. Πολύ σπάνια δερματικές αντιδράσεις και οιδήματα.

Aλληλεπιδράσεις: Nευροληπτικά και άλλοι ανταγωνιστές της ντοπαμίνης μπορούν να εξασθενίσουν την δράση του. Να μη συγχορηγείται με παράγωγα της εργοταμίνης μετά τον τοκετό και κατά τη λοχεία. Ιδιαίτερη προσοχή στη συγχορήγηση αντιυπερτασικών (επίταση υποτασικής ενέργειας).

Προσοχή στη χορήγηση: Kατά τον απογαλακτισμό δεν επιτρέπεται η γαλουχία. Nα διακόπτεται η θεραπεία αν εμφανισθεί υπέρταση, κεφαλαλγία ή άλλο σύμπτωμα από το KNΣ. Σε νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια έναρξη με χαμηλή δοσολογία. Σε ασθενείς με ψυχώσεις υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης των εκδηλώσεών της και η ένδειξη να τίθεται με αυστηρά κριτήρια.

Δοσολογία

Να λαμβάνεται πάντα κατά τη διάρκεια γεύματος. H έναρξη σταδιακή και κατά προτίμηση το βράδυ.

Αναστολή γαλουχίας: Aμέσως μετά τον τοκετό ή την αποβολή, οπωσδήποτε εντός των πρώτων 24 ωρών, 0.20mg 2 -3 φορές την ημέρα, για 14 ημέρες.

Διακοπή γαλουχίας: Σταδιακά αυξανόμενη δοσολογία 0.20 mg 1 έως 3 φορές την ημέρα για 14 ημέρες.

Γαλακτόρροια, αμηνόρροια, στειρότητα: έναρξη με 0.10 mg (½ δισκίο) το βράδυ προοδευτική αύξηση έως 0.10 mg 3 φορές την ημέρα.

Μεγαλακρία: όπως στη γαλακτόρροια, αλλά ανώτερη δόση 2 mg ημερησίως.

Φαρμακευτικά προϊόντα

DIPERGON/Schering: tab 0.20mg x 30