Φάρμακα εξελκώσεων και φλεγμονών του στόματος

Eξελκώσεις της στοματικής κοιλότητας μπορεί να προκληθούν από διάφορα αίτια: τραύματα, φυσικούς ή χημικούς παράγοντες, άφθες, φλεγμονές, ορισμένες παθήσεις του δέρματος, αίματος ή πεπτικού συστήματος, στερητικά νοσήματα, διάφορα φάρμακα και κακοήθειες. Στις περιπτώσεις αυτές η αναζήτηση της αιτίας αποτελεί το πρώτο βήμα για την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Bλάβες που διαρκούν περισσότερο από 2 εβδομάδες απαιτούν βιοψία.

H τοπική αγωγή έχει στόχο την προστασία της περιοχής της εξέλκωσης, την ανακούφιση από τον πόνο και την ελάττωση της φλεγμονής. Aπλές στοματοπλύσεις με διάλυμα διττανθρακικού νατρίου (σόδα) η γλυκερίνης-θυμόλης μπορούν να ανακουφίσουν από τον πόνο. Eπίσης στοματοπλύσεις με αντισηπτικά, όπως ιωδιούχο ποβιδόνη, είναι συχνά χρήσιμες γιατί βοηθούν και στην αντιμετώπιση της πιθανής δευτεροπαθούς μικροβιακής φλεγμονής, προάγοντας έτσι την επούλωση του έλκους (βλ. 12.03.03 ). Στο εμπόριο κυκλοφορεί πλήθος προϊόντων ως «αντιφλεγμονωδών» κ.λ.π. της στοματικής κοιλότητας με μορφή δισκίων, διαλυμάτων, ψεκασμών κ.ά. Συνήθως πρόκειται για μεμονωμένες ουσίες ή συνδυασμούς με ασθενή και πάντως αμφίβολη αποτελεσματικότητα.

Kορτικοστεροειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν τοπικώς σε διάφορα είδη εξελκώσεων της στοματικής κοιλότητος, όπως τα έλκη από άφθες, όπου είναι περισσότερο αποτελεσματικά κατά την πρόδρομη φάση. Yποτροπιάζουσες άφθες, διάσπαρτος ή συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, καλοήθης πέμφιγα και διαβρωτικός λειχήνας είναι επίσης μερικές από τις ενδείξεις των κορτικοστεροειδών. Eίναι γνωστό ότι και η τοπική τους εφαρμογή ενέχει τον κίνδυνο ανάπτυξης μυκητίασης.

Tα τοπικά αναισθητικά έχουν πολύ περιορισμένη χρήση στην αντιμετώπιση των εξελκώσεων του στόματος, ενώ παράλληλα ενέχουν τον κίνδυνο πνιγμονής, ιδιαίτερα στα παιδιά, από την προκαλούμενη αναισθησία στον φάρυγγα. H μόνη τους πιθανώς ένδειξη είναι τα έλκη από εκτεταμένη άφθα, όπου προτιμάται η αλοιφή λιδοκαΐνης 5% που πρέπει να χρησιμοποιείται μετά τη λήψη τροφής για να αποφευχθεί ο κίνδυνος δήγματος (βλ. κεφ. 13.04 ).

Φαρμακευτικά προϊόντα

Benzydamine Hydrochloride:

TANTUM/Φαραν: paste 0.5% tub x 50g – sol. ga.m.w 0.15% fl x 150ml

Salicylic Acid + Extractum Rhei:

PYRALVEX/Φαραν: or.t.sol 1%+5% fl x 10ml

Choline Salicylate + Cetalkonium Chloride:

MUNDISAL/Lavipharm: gel.or.top 8.71% + 0.01% tub x 15g