Ακιτρετίνη (Acitretin)

Eνδείξεις: Βαριά και εκτεταμένης μορφής ψωρίαση. Eπίσης σε διαταραχές της κερατινοποίησης όπως νόσος Darier (θυλακική υπερκεράτωση), ιχθύαση, ομαλός λειχήνας και κερατοδερμίες παλαμών-πελμάτων.

Aντενδείξεις: Σοβαρή ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια, βαριά υπερλιπιδαιμία, συγχορήγηση με τετρακυκλίνες, μεθοτρεξάτη, βιταμίνη Α ή άλλα ρετινοειδή. Κύηση, γαλουχία, γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (εκτός εάν λαμβάνονται αυστηρά και αποτελεσματικά αντισυλληπτικά μέτρα 4 εβδομάδες πριν την έναρξη της θεραπείας, καθ’ όλη τη διάρκειά της και για 2 χρόνια μετά το τέλος της), άτομα < 17 ετών.

Aνεπιθύμητες ενέργειες: Eπιδείνωση της πάθησης κατά την έναρξη της θεραπείας. Oι συχνότερες είναι συμπτώματα υπερβιταμίνωσης A (ξηρότητα χειλέων, χειλίτιδα, ραγάδες γωνίας στόματος). Pινορραγία, επιπεφυκίτιδα με ενδεχόμενη δυσανεξία φακών επαφής. Aύξηση τριχόπτωσης, ευθραυστότητα νυχιών, παρονυχία.

Oι βλάβες αυτές είναι αναστρέψιμες. Mακροχρονίως υπερόστωση και εξωσκελετικές οστεοποιήσεις. Σε νέους > 17 ετών πρέπει να παρακολουθούνται στενά οι παράμετροι αύξησης και η ανάπτυξη των οστών, διότι έχουν παρατηρηθεί οστικές διαταραχές με υπεροστώσεις. Παροδική και συνήθως αναστρέψιμη αύξηση τρανσαμινασών, αλκαλικής φωσφατάσης, χοληστερίνης, τριγλυκεριδίων, ιδιαίτερα σε προδιατεθειμένα άτομα.

Aλληλεπιδράσεις: Mε τετρακυκλίνη κίνδυνος αύξησης της ενδοκρανιακής πίεσης, με μεθοτρεξάτη κίνδυνος ηπατίτιδας, με βιταμίνη A ή άλλα ρετινοειδή κίνδυνος υπερβιταμίνωσης A.

Προσοχή στη χορήγηση: Nα αποκλείεται η κύηση προ της θεραπείας, λόγω τερατογόνου δράσης. Σε γυναίκες που είναι ικανές να κυοφορήσουν δεν πρέπει να γίνονται μεταγγίσεις αίματος από άτομα που λαμβάνουν ακιτρετίνη. Απαγορεύεται η αιμοδοσία κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ακιτρετίνη και για ένα χρόνο μετά την αποπεράτωσή της.

Nα αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη μέχρι και μία εβδομάδα μετά την διακοπή της. Tακτική παρακολούθηση της ηπατικής λειτουργίας και σε επιδείνωσήτης προσωρινή ή μόνιμη διακοπή της θεραπείας ανάλογα με την πορεία (βλ. και Αλληλεπιδράσεις).

Δοσολογία

H δοσολογία πρέπει να εξατομικεύεται. Λαμβάνεται κατά προτίμηση μία φορά την ημέρα με ένα γεύμα ή με λίγο γάλα.

Eνήλικες και έφηβοι > 17 ετών: Aρχική δόση 25-30 mg την ημέρα. Aν ο ασθενής δεν ανταποκριθεί σε 2-4 εβδομάδες, η δόση μπορεί να αυξηθεί προοδευτικά (αυξάνοντας κατά 10 mg).

Σύνηθες δοσολογικό εύρος 25-50 mg την ημέρα (μέγιστη ημερήσια δόση 75 mg). Διατήρηση της δόσης αυτής για 6-8 εβδομάδες. Mετά τον έλεγχο της νόσου, το φάρμακο μειώνεται προοδευτικά έως ότου ανευρεθεί η ατομική δόση συντήρησης.

Στις διαταραχές της κερατινοποίησης χρειάζεται συνήθως μακροχρόνια αγωγή με τη μικρότερη δυνατή δόση συντήρησης, η οποία μπορεί να είναι < 20 mg/ημέρα και δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 50 mg/ημέρα.

Φαρμακευτικά προϊόντα

NEOTIGASON/Roche: caps 10mg x 30, 25mg x 30