Ομάδα ATC: L01X Άλλοι αντινεοπλασματικοί παράγοντες

Η ανταγκρασίμπη είναι εκλεκτικός, μη αναστρέψιμος αναστολέας του KRAS (ομόλογο του ιικού ογκογονιδίου σαρκώματος επίμυος Kirsten) G12C το οποίο σχηματίζει ομοιοπολικό δεσμό με τη μεταλλαγμένη κυστεΐνη στο KRAS G12C και ασφαλίζει τη μεταλλαγμένη πρωτεΐνη του KRAS στην ανενεργή, δεσμευμένη με το GDP διαμόρφωσή της, η οποία αποτρέπει την εξαρτώμενη από το KRAS κατάντη σηματοδότηση. Η ανταγκρασίμπη αναστέλλει την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των νεοπλασματικών κυττάρων σε κύτταρα που φέρουν τις μεταλλάξεις KRAS G12C και οδηγεί σε υποχώρηση στα KRAS G12C-θετικά μη κλινικά νεοπλασματικά μοντέλα με ελάχιστη εκτός στόχου δράση.

Η αφλιβερσέπτη, επίσης γνωστή ως VEGF TRAP στην επιστημονική βιβλιογραφία, είναι μια ανασυνδυασμένη πρωτεΐνη σύντηξης αποτελούμενη από συνδετικές μοίρες του VEGF προερχόμενες από τα εξωκυττάρια τμήματα των ανθρώπινων υποδοχέων VEGF 1 και 2 ενωμένα με την Fc μοίρα της ανθρώπινης ανοσοσφαιρίνης (IgG1). Η αφλιβερσέπτη αναστέλλει την ενεργοποίηση των υποδοχέων του VEGF και τον πολλαπλασιασμό των ενδοθηλιακών κυττάρων, αναστέλλοντας έτσι την ανάπτυξη νέων αγγείων που τροφοδοτούν τους όγκους με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες.

Η αλιτρετινοΐνη (alitretinoin) είναι μια φυσικώς παραγόμενη ενδογενής ορμόνη που σχετίζεται με τη βιταμίνη A, συνδέεται με όλους τους γνωστούς υποτύπους ενδοκυτταρικών υποδοχέων των ρετινοειδών (RARα, RARβ, RARγ, RXRα, RXRβ, RXRγ) και τους ενεργοποιεί. Η αποτελεσματικότητα της γέλης αλιτρετινοΐνης στη θεραπεία βλαβών από KS είναι δυνατό να σχετίζεται με την αποδεδειγμένη ικανότητα της αλιτρετινοΐνης να αναστέλλει την in vitro ανάπτυξη των κυττάρων του KS.

Η αλτρεταμίνη είναι αντινεοπλασματικός παράγοντας. Ενδείκνυται για χρήση στην ανακουφιστική θεραπεία ασθενών με επίμονο ή υποτροπιάζοντα καρκίνο των ωοθηκών μετά από θεραπεία πρώτης γραμμής με συνδυασμό με σισπλατίνη και/ή αλκυλιωτικό παράγοντα. Δεν θεωρείται θεραπεία πρώτης γραμμής, αλλά μπορεί να είναι χρήσιμη ως θεραπεία διάσωσης.

Το αμινολεβουλινικό οξύ (5-aminolevulinic acid – 5-ALA) είναι μια φυσική βιοχημική πρόδρομος ουσία της αίμης που μεταβολίζεται σε μια σειρά από ενζυματικές αντιδράσεις σε φθορίζουσες πορφυρίνες, ιδιαίτερα την PPIX. Η σύνθεση του 5-ALA ρυθμίζεται από μια ενδοκυτταρική δεξαμενή ελεύθερης αίμης μέσω μηχανισμού αρνητικής. Η χορήγηση πλεονάζοντος εξωγενούς 5-ALA αποφεύγει τον έλεγχο αρνητικής ανάδρασης και προκύπτει συσσώρευση ΡΡΙΧ στον ιστό στόχο. Με την παρουσία ορατού φωτός, ο φθορισμός του ΡΡΙΧ (φωτοδυναμική επίδραση) σε ορισμένους ιστούς στόχους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για φωτοδυναμική διάγνωση.

Η αμσακρίνη (amsacrine) επιδρά επί των δεσμών αδενίνης-θυμίνης στο DNA του κυττάρου, ενώ αναστέλλει και την τοποϊσομεράση II. Η κυτταροτοξικότητά της είναι μεγαλύτερη κατά τη φάση S του κυτταρικού κύκλου, όταν τα επίπεδα της τοποϊσομεράσης είναι κατ' ανώτατο όριο.

Η αναγρελίδη (anagrelide) είναι αναστολέας της κυκλικής AMP φωσφοδιεστεράσης ΙΙΙ κι αναστέλλει τη δημιουργία και την ανάπτυξη κυττάρων στον μυελό των οστών που ονομάζονται «μεγακαρυοκύτταρα» και παράγουν τα αιμοπετάλια κι έτσι μειώνονται τα επίπεδα των αιμοπεταλίων.

Το τριοξείδιο του αρσενικού (arsenic trioxide) προκαλεί μορφολογικές μεταβολές στο DNA των ΝΒ4 κυττάρων της προμυελοκυτταρικής λευχαιμίας και τα οδηγεί σε απόπτωση. Επίσης το τριοξείδιο του αρσενικού προκαλεί καταστροφή ή μετουσίωση της πρωτεΐνης PML/RAR-άλφα.

Η L-ασπαραγινάση (L-asparaginase) υδρολύει την ασπαραγίνη σε ασπαρτικό οξύ και αμμωνία. Σε αντίθεση με τα κανονικά κύτταρα, τα λεμφοβλαστικά καρκινικά κύτταρα έχουν πολύ περιορισμένη ικανότητα για σύνθεση ασπαραγίνης, λόγω της σημαντικά μειωμένης έκφρασης της συνθετάσης της ασπαραγίνης. Ως εκ τούτου, αυτά απαιτούν ασπαραγίνη η οποία διαχέεται από το εξωκυττάριο περιβάλλον. Ως αποτέλεσμα της εξάντλησης της ασπαραγίνης που επάγεται από την ασπαραγινάση στον ορό, διαταράσσεται η πρωτεϊνοσύνθεση σε λεμφοβλαστικά καρκινικά κύτταρα χωρίς να επηρεάζει τα περισσότερα φυσιολογικά κύτταρα.

Η αξικαμπταγένη σιλολευκήλη, ένα γενετικά τροποποιημένο ανοσοθεραπευτικό προϊόν αυτόλογων T-κυττάρων, δεσμεύεται στο CD19 που εκφράζεται σε καρκινικά κύτταρα και σε φυσιολογικά Β κύτταρα. Έπειτα από τη δέσμευση του αντι-CD19 CAR T-κυττάρου στα κύτταρα-στόχους που εκφράζουν το CD19, οι συνδιεγερτικές περιοχές CD28 και CD3-ζ ενεργοποιούν καθοδικούς σηματοδοτικούς καταρράκτες που οδηγούν στην ενεργοποίηση T-κυττάρων, στον πολλαπλασιασμό τους, στην απόκτηση λειτουργιών τελεστή και στην έκκριση φλεγμονωδών κυτταροκινών και χημειοκινών. Αυτή η αλληλουχία συμβάντων οδηγεί στην απόπτωση και στη νέκρωση των κυττάρων-στόχων που εκφράζουν το CD19.

Η βελζουτιφάνη είναι αναστολέας του επαγόμενου από την υποξία παράγοντα 2 άλφα (HIF-2α). Η βελζουτιφάνη συνδέεται με το HIF-2α και σε συνθήκες υποξίας ή βλάβης της πρωτεϊνικής λειτουργίας VHL, η βελζουτιφάνη αναστέλλει την αλληλεπίδραση HIF-2α-HIF-1β, οδηγώντας σε μειωμένη μεταγραφή και έκφραση των γονιδίων-στόχων HIF-2α. In vivo, η βελζουτιφάνη έδειξε αντικαρκινική δράση σε μοντέλα ξενομοσχευμάτων ποντικού για καρκίνωμα νεφρικών κυττάρων.

Το βηξαροτένιο (bexarotene) είναι μια συνθετική χημική ένωση η οποία ασκεί τη βιολογική της δράση μέσω της εκλεκτικής δέσμευσης και ενεργοποίησης των τριών ρητινοειδών X υποδοχέων (RXR): α, β και γ. Μόλις αυτοί οι υποδοχείς ενεργοποιηθούν, λειτουργούν ως μεταγραφικοί παράγοντες που ρυθμίζουν διαδικασίες όπως π.χ. η διαφοροποίηση και ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων, η απόπτωση και η ευαισθητοποίηση στην ινσουλίνη. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης του βηξαροτενίου στη θεραπεία του δερματικού λεμφώματος κυττάρων Τ (CTCL) είναι άγνωστος.

Η βορτεζομίμπη (bortezomib) είναι ένας αναστολέας πρωτεοσωματίου. Είναι ειδικά σχεδιασμένη να αναστέλλει την παρόμοια με εκείνη της χυμοθρυψίνης δράση του 26S πρωτεοσωματίου στα κύτταρα των θηλαστικών. Η αναστολή του 26S πρωτεοσωματίου εμποδίζει την επιδιωκόμενη πρωτεϊνόλυση και επηρεάζει την κλιμακωτή ακολουθία πολλαπλών σημάτων εντός του κυττάρου, οδηγώντας τελικά στο θάνατο των καρκινικών κυττάρων.

Η βρεξουκαμπταγένη αυτολευκίλη, ένα στοχευμένο προς το CD19 γενετικά τροποποιημένο ανοσοθεραπευτικό προϊόν αυτόλογων T-κυττάρων, δεσμεύεται στο CD19 που εκφράζεται σε καρκινικά κύτταρα και σε φυσιολογικά Β κύτταρα. Έπειτα από τη δέσμευση του αντι-CD19 CAR T-κυττάρου στα κύτταραστόχους που εκφράζουν το CD19, η συνδιεγερτική περιοχή CD28 και η περιοχή σηματοδότησης CD3-ζ ενεργοποιούν καθοδικούς σηματοδοτικούς καταρράκτες που οδηγούν στην ενεργοποίηση T κυττάρων, στον πολλαπλασιασμό τους, στην απόκτηση λειτουργιών τελεστή και στην έκκριση φλεγμονωδών κυτταροκινών και χημειοκινών. Αυτή η αλληλουχία συμβάντων οδηγεί στη θανάτωση των κυττάρων-στόχων που εκφράζουν το CD19.

Η καρβοπλατίνη (carboplatin) είναι μία σύμπλοκη ένωση πλατίνας με αντινεοπλασματική δράση. Η καρβοπλατίνη προκαλεί κυρίως εγκάρσιους δεσμούς μεταξύ των δύο αλυσίδων του DNA δρώντας έτσι βλαπτικά στο DNA του κυττάρου (με αναστολή σύνθεσης τόσο του DNA όσο και του RNA) όπως οι αλκυλιούντες παράγοντες.

Η καρφιλζομίμπη (carfilzomib) είναι ένας αναστολέας πρωτεασώματος της τετραπεπτιδικής εποξυκετόνης που προσδένεται επιλεκτικά και με μη αναστρέψιμο τρόπο στα Ν-ενεργά κέντρα του 20S πρωτεασώματος που περιέχουν θρεονίνη. Το πρωτεάσωμα 20S είναι το βασικό σωμάτιο εντός του πρωτεασώματος 26S και εμφανίζει μικρή ή μηδενική δράση έναντι άλλων τάξεων πρωτεασών. Η καρφιλζομίμπη είχε αντιπολλαπλασιαστική και προαποπτωτική δράση σε προκλινικά μοντέλα σε αιματολογικούς όγκους.

Η σελεκοξίμπη (celecoxib) είναι ένα αντιφλεγμονώδες φάρμακο, το οποίο ανήκει σε μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται ειδικοί αναστολείς της C0X-2. Βοηθά στην ανακούφιση του πόνου, του οιδήματος και του πυρετού, που προκαλούνται από την αρθρίτιδα. Η σελεκοξίμπη δρα μέσω της μείωσης του επιπέδου των προσταγλανδινών, που παράγονται από τον οργανισμό και οι οποίες προκαλούν πόνο, οίδημα και πυρετό.

Η σιλτακαμπταγένη αυτολευκίλη είναι μια ανοσοθεραπεία που στρέφεται κατά του BCMA και περιέχει γενετικά τροποποιημένα αυτόλογα T κύτταρα, η οποία περιλαμβάνει τον επαναπρογραμματισμό των Τ κυττάρων του ίδιου του ασθενούς με ένα διαγονίδιο που κωδικοποιεί έναν χιμαιρικό αντιγονικό υποδοχέα (CAR) που αναγνωρίζει και εξαλείφει τα κύτταρα που εκφράζουν το BCMA. Το BCMA εκφράζεται κατά κύριο λόγο στην επιφάνεια των κυττάρων B-προέλευσης του πολλαπλού μυελώματος, καθώς και των B κυττάρων και πλασματοκυττάρων όψιμου σταδίου.

Η σισπλατίνη (cisplatin) είναι σύμπλοκο βαρέως μετάλλου που περιλαμβάνει ένα κεντρικό άτομο λευκόχρυσου περιβαλλόμενο από 2 άτομα χλωρίου και 2 μόρια αμμωνίας. Η δράση του φαίνεται ότι οφείλεται στην αναστολή κατά εκλεκτικό τρόπο της σύνθεσης του DNA.

Λιποσωμιακό σκεύασμα ενός σταθερού συνδυασμού δαουνορουβικίνης και κυταραβίνης με μοριακή αναλογία 1:5. Η μοριακή αναλογία 1:5 έχει φανεί in vitro και in vivo ότι μεγιστοποιεί τη συνεργιστική αντικαρκινική δράση στην οξεία μυελογενή λευχαιμία (AML).

Η δενιλευκίνη (denileukin) diftitox συνδέεται λόγω υψηλής συγγένειας με το σύμπλοκο υποδοχέα της ιντερλευκίνης ΙΙ (IL-2), (η οποία εκφράζεται μόνο στα ενεργοποιημένα λεμφοκύτταρα) και αναστέλλει τη σύνθεση κυτταρικών πρωτεϊνών, με αποτέλεσμα το θάνατο των κυττάρων μέσα σε λίγες ώρες.

Η εφλορνιθίνη (eflornithine) αναστέλλει, με τρόπο μη αναστρέψιμο, τη δράση της αποκαρβοξυλάσης της ορνιθίνης, ενός ενζύμου που σχετίζεται με την παραγωγή του στελέχους της τρίχας από το θυλάκιο της τρίχας.

Η εριβουλίνη (eribulin) είναι ένας αναστολέας της δυναμικής ισορροπίας των μικροσωληνίσκων που ανήκει στην κατηγορία των αντινεοπλασματικών παραγόντων της αλιχονδρίνης (halichondrin). Είναι ένα δομικά απλουστευμένο συνθετικό ανάλογο της αλιχονδρίνης B, ενός φυσικού προϊόντος που απομονώθηκε από το θαλάσσιο σπόγγο Halichondria okadai.

Η εστραμουστίνη (estramustine) είναι ένα μοναδικό αντινεοπλασματικό φάρμακο με διπλό μηχανισμό δράσης. Η οιστρόνη και η οιστραδιόλη, παράγωγα του μεταβολισμού της φωσφορικής εστραμουστίνης, έχουν επιδείξει αντιγοναδοτροπική δράση, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τα ελαττωμένα επίπεδα της τεστοστερόνης, παρόμοια με εκείνα που επιτυγχάνονται μετά από χειρουργικό ευνουχισμό.

Η γκλασδεγκίμπη (glasdegib) είναι ένας αναστολέας της οδού μεταγωγής σήματος Hedgehog (Hh) που προσδένεται στη διαμεμβρανική πρωτεΐνη Smoothened (SMO), οδηγώντας σε μειωμένη δραστικότητα του μεταγραφικού παράγοντα του ογκογονιδίου που σχετίζεται με το γλοίωμα (GliomaAssociated Oncogene, GLI) και καθοδική σηματοδότηση της οδού. Η οδός σηματοδότησης Hh απαιτείται για τη διατήρηση του πληθυσμού των λευχαιμικών βλαστικών κυττάρων (leukaemic stem cell, LSC) συνεπώς, η πρόσδεση της γκλασδεγκίμπης και η αναστολή της SMO μειώνουν τα επίπεδα του GLI1 σε κύτταρα ΟΜΛ και το δυναμικό έναρξης λευχαιμίας των κυττάρων ΟΜΛ.

Ένας από τους μηχανισμούς με τους οποίους δρα η υδροξυκαρβαμίδη (hydroxycarbamide) είναι η αύξηση των συγκεντρώσεων εμβρυϊκής αιμοσφαιρίνης (HbF) σε ασθενείς με δρεπανοκυτταρικό σύνδρομο. Επιπλέον, η υδροξυκαρβαμίδη προκαλεί άμεση αναστολή στη σύνθεση του DNA δρώντας ως αναστολέας της ριβονουκλεοτιδικής ρεδουκτάσης, χωρίς να παρεμβαίνει στη σύνθεση του ριβονουκλεϊκού οξέος ή των πρωτεϊνών.

Η ιντεκαμπταγένη βικλευκέλη είναι μια θεραπεία με T-λεμφοκύτταρα θετικά στον χιμαιρικό υποδοχέα αντιγόνου (CAR) που στοχεύει στο αντιγόνο ωρίμανσης των Β λεμφοκυττάρων (BCMA), το οποίο εκφράζεται στην επιφάνεια των φυσιολογικών και των κακοηθών πλασματοκυττάρων. Η δομή CAR περιλαμβάνει μια περιοχή στόχoυ αντι-BCMA scFv για αντιγονική ειδικότητα, μια διαμεμβρανική περιοχή, μια περιοχή ενεργοποίησης Τ κυττάρων CD3-zeta και μια περιοχή συνδιέγερσης 4-1BB. Η αντιγονοειδική ενεργοποίηση της ιντεκαμπταγένης βικλευκέλης έχει ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό των CAR-θετικών Τ κυττάρων, την έκκριση κυτταροκινών και την επακόλουθη κυτταρολυτική θανάτωση των κυττάρων που εκφράζουν το BCMA.

Η ιμετελστάτη είναι ένας ολιγονουκλεοτιδικός αναστολέας της ανθρώπινης τελομεράσης που δεσμεύεται στην πρότυπη περιοχή του RNA της ανθρώπινης τελομεράσης (hTR), αναστέλλει την ενζυματική δραστηριότητα της τελομεράσης και αποτρέπει τη δέσμευση τελομερών. Αυξημένη δραστηριότητα τελομεράσης και έκφραση RNA της ανθρώπινης αντίστροφης μεταγραφάσης τελομεράσης (hTERT) έχουν αναφερθεί σε MDS και κακοήθη βλαστοκύτταρα και προγονικά κύτταρα.

Η ιβοσιδενίμπη είναι ένας αναστολέας του μεταλλαγμένου ενζύμου IDH1. To μεταλλαγμένo IDH1 μετατρέπει το α-κετογλουταρικό οξύ (α-KG) σε 2-υδροξυ-γλουταρικό (2-HG), το οποίο εμποδίζει την κυτταρική διαφοροποίηση και προάγει την ογκογένεση τόσο σε αιματολογικές όσο και σε μη αιματολογικές κακοήθειες. Ο μηχανισμός δράσης της ιβοσιδενίμπης, πέραν της ικανότητάς της να μειώνει το 2-HG και να αποκαθιστά την κυτταρική διαφοροποίηση, δεν είναι πλήρως κατανοητός σε όλες τις ενδείξεις.

Η ιξαζομίμπη (ixazomib) είναι ένας από του στόματος χορηγούμενος, υψηλά εκλεκτικός και αναστρέψιμος αναστολέας του πρωτεασώματος. Η ιξαζομίμπη δεσμεύει εκλεκτικά και αναστέλλει την παρόμοια με εκείνη της χυμοθρυψίνης δράση της υπομονάδας β5 του πρωτεασώματος 20S. Η ιξαζομίμπη επήγαγε την απόπτωση αρκετών τύπων καρκινικών κυττάρων in vitro. In vivo, η ιξαζομίμπη εμφάνισε αντιογκική δραστικότητα σε διάφορα μοντέλα ξενομοσχευμάτων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων μοντέλων του πολλαπλού μυελώματος.

Η λιφιλευκέλη είναι μια αυτόλογη ανοσοθεραπεία κυττάρων Τ και ενδείκνυται για τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με ανεγχείρητο ή μεταστατικό μελάνωμα που έχουν προηγουμένως θεραπευθεί με ανασταλτικό αντίσωμα PD-1 και εάν είναι θετικό στη μετάλλαξη BRAF V600 με αναστολέα BRAF με ή χωρίς αναστολέα ΜΕΚ.

Η λισοκαμπταγένη μαραλευκέλη είναι μια γενετικά τροποποιημένη αυτόλογη κυτταρική ανοσοθεραπεία έναντι του CD19, χορηγούμενη ως μια καθορισμένη σύνθεση για τη μείωση της διακύμανσης στη δόση CD8+ και CD4+ T κυττάρων. Η δέσμευση του CAR στο CD19 που εκφράζεται στην κυτταρική επιφάνεια των καρκινικών και των φυσιολογικών Β κυττάρων επάγει την ενεργοποίηση και τον πολλαπλασιασμό των CAR T κυττάρων, την απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτταροκινών και την κυτταροτοξική θανάτωση των κυττάρων στόχων.

Το αμινολεβουλινικό μεθύλιο (methyl aminolevulinate) είναι ένα προφάρμακο που μεταβολίζεται σε πρωτοπορφυρίνη σε συνδυασμό με την επίδραση φωτοδυναμικής θεραπείας. Οι παραγόμενες πορφυρίνες είναι φωτοενεργές, φθορίζουσες ενώσεις και μετά την ενεργοποίησή τους από το φως παρουσία οξυγόνου, σχηματίζεται στοιχειακό οξυγόνο το οποίο προκαλεί βλάβη στα κυτταρικά διαμερίσματα, ιδιαίτερα τα μιτοχόνδρια. Η φωτοενεργοποίηση των συσσωρευμένων πορφυρινών προκαλεί μια φωτοχημική αντίδραση και ως εκ τούτου φωτοτοξικότητα στα κύτταρα – στόχο που εκτίθενται στο φως.

Η μιτοτάνη (mitotane) είναι μια δραστική ουσία με κυτταροτοξική δράση στα επινεφρίδια, μολονότι φαίνεται ότι μπορεί επίσης να προκαλέσει επινεφριδική αναστολή χωρίς καταστροφή κυττάρων. Τα διαθέσιμα στοιχεία παρέχουν ενδείξεις ότι η μιτοτάνη μεταβάλλει τον περιφερικό μεταβολισμό των στεροειδών και καταστέλλει απευθείας τον φλοιό των επινεφριδίων. Η χορήγηση μιτοτάνης επιδρά στον εξωεπινεφριδικό μεταβολισμό της κορτιζόλης στον άνθρωπο, οδηγώντας σε μείωση των μετρήσιμων 17-υδροξυκορτικοστεροειδών, παρόλο που δεν μειώνονται τα επίπεδα κορτικοστεροειδών στο πλάσμα.

Η ναδοφαραγένη φιραδενοβέκη είναι μια μη αναδιπλασιαζόμενη γονιδιακή θεραπεία με φορέα αδενοϊό, που έχει σχεδιαστεί για να παρέχει ένα αντίγραφο ενός γονιδίου που κωδικοποιεί μια ανθρώπινη ιντερφερόνη-άλφα 2b (IFNα2b) στο ουροθήλιο της ουροδόχου κύστης. Η ενδοκυστική ενστάλαξη ναδοφαραγένης φιραδενοβέκης έχει ως αποτέλεσμα κυτταρική μεταγωγή και παροδική τοπική έκφραση της πρωτεΐνης IFNα2b, που αναμένεται να έχει αντικαρκινικά αποτελέσματα.

Η νιραπαρίμπη είναι αναστολέας των ενζύμων PARP (PARP-1 και PARP-2) της πολυμεράσης της πολυ-αδενοδιφωσφορικής ριβόζης (ADP-ribose), τα οποία παίζουν ένα ρόλο στην αποκατάσταση του DNA.

Η νιρογκασεστάτη είναι ένας εκλεκτικός αναστολέας της γάμμα εκκριτάσης που αναστέλλει την πρωτεολυτική ενεργοποίηση του υποδοχέα Notch (υποδοχέας κυτταρικής επιφάνειας που μεταφέρει σήματα μικρής εμβέλειας αλληλεπιδρώντας με διαμεμβρανικούς συνδέτες). Όταν απορυθμίζεται, ο Notch υποδοχέας μπορεί να ενεργοποιήσει μονοπάτια που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του όγκου.

Η ολαπαρίμπη είναι ισχυρός αναστολέας των ανθρώπινων ενζύμων της πολυμεράσης της πολυ-άδενο διφωσφορικής ριβόζης (poly (ADP-ribose) polymerase, PARP-1, PARP-2 και PARP-3), και έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει in vitro την ανάπτυξη επιλεγμένων σειρών καρκινικών κυττάρων και την ανάπτυξη του όγκου in vivo είτε ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με συμβατικά χημειοθεραπευτικά σχήματα ή νέους ορμονικούς παράγοντες (ΝΗΑ).

Η οξαλιπλατίνη (oxaliplatin) είναι μια αντινεοπλασματική δραστική ουσία που ανήκει σε μια νέα κατηγορία παραγώγων πλατίνης στα οποία το άτομο της πλατίνης δημιουργεί σύμπλοκα με το 1,2-διαμινοκυκλοεξάνιο («DACH») και με μια οξαλική ομάδα. Τα ενυδατωμένα παράγωγα που προέρχονται από τη βιομετατροπή της οξαλιπλατίνης, αλληλεπιδρούν με το DNA σχηματίζοντας ενδο- και διακλονικές διασταυρούμενες γέφυρες, αναστέλλοντας με αυτό τον τρόπο τη σύνθεση του DNA, που έχει ως αποτέλεσμα την κυτταροτοξική και την αντικαρκινική δράση.

Η παδελιπορφίνη (padeliporfin) διατηρείται εντός του αγγειακού συστήματος. Κατά την ενεργοποίησή της με φως λέιζερ μήκους κύματος 753 nm, η παδελιπορφίνη ενεργοποιεί μια σειρά παθοφυσιολογικών συμβάντων που οδηγούν σε εστιακή νέκρωση εντός λίγων ημερών.

Η πανομπινοστάτη (panobinostat) είναι ένας αναστολέας της αποακετυλάσης των ιστονών (HDAC). Η πανομπινοστάτη αναστέλλει τη δράση των ενζύμων που αποκαλούνται αποακετυλάσες των ιστονών και τα οποία συμμετέχουν στην ενεργοποίηση και απενεργοποίηση των γονιδίων των κυττάρων. Στο πολλαπλό μυέλωμα, η πανομπινοστάτη αναμένεται να διατηρεί ενεργοποιημένα τα γονίδια που καταστέλλουν τη διαίρεση και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Κατ' αυτόν τον τρόπο παρεμποδίζεται ο πολλαπλασιασμός των καρκινικών κυττάρων και ενεργοποιούνται διεργασίες οι οποίες τα εξουδετερώνουν, με αποτέλεσμα την ανάσχεση της εξάπλωσης του καρκίνου.

Η πεγασπαργάση (pegaspargase) προκύπτει από την ομοιοπολική σύζευξη L-ασπαραγινάσης προέλευσης από Escherichia coli με μονο-μεθοξυ-πολυαιθυλενογλυκόλη. Ο μηχανισμός δράσης της L-ασπαραγινάσης είναι η ενζυματική διάσπαση του αμινοξέος L-ασπαραγίνη σε ασπαρτικό οξύ και αμμωνία. Η εξάντληση της L-ασπαραγίνης στο αίμα έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της πρωτεϊνοσύνθεσης, της σύνθεσης του DNA και της σύνθεσης του RNA, ειδικά σε λευχαιμικούς βλάστες που αδυνατούν να συνθέσουν L-ασπαραγίνη, οπότε υφίστανται απόπτωση.

Η πεντοστατίνη (pentostatin) είναι ένας ισχυρός αναστολέας της μεταβατικής κατάστασης του ενζύμου απαμινάση της αδενοσίνης (ADA). Η μεγαλύτερη δραστικότητα του ADA παρατηρείται στα κύτταρα του λεμφικού συστήματος, περισσότερο στα Τ-, παρά στα Β-κύτταρα και είναι μεγαλύτερη η δραστικότητα του ADA στα κακοήθη νοσήματα από Τ-κύτταρα, σε σύγκριση με τις κακοήθειες των Β-κυττάρων. Έχει δειχθεί ότι η πεντοστατίνη δρα έναντι μιας ποικιλίας κακοηθειών του λεμφικού συστήματος, αλλά είναι ιδιαίτερα δραστική σε καρκίνους βραδείας εξέλιξης με μικρότερη συγκέντρωση ADA, όπως είναι η λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων.

Η πορφιμέρη (porfimer) είναι ένα μίγμα μονάδων πορφυρίνης, που συνδέονται μεταξύ τους σε αλυσίδες δύο έως οκτώ μονάδων. Οι κυτταροτοξικές ενέργειες της πορφυρίνης είναι φώτο- και οξυγόνο-εξαρτώμενες. Η φωτοδυναμική θεραπεία με την πορφιμέρη είναι μια διαδικασία δύο σταδίων. Η κυτταρική βλάβη που προκαλείται από την πορφυρίνη είναι συνέπεια της διάδοσης των αντιδράσεων ελεύθερων ριζών.

Η προκαρβαζίνη (procarbazine) είναι αναστολέας της ΜΑΟ, ο οποίος με τη δράση ηπατικών ενζύμων δρα βλαπτικά στο DNA όπως οι αλκυλιούντες παράγοντες. Η προκαρβαζίνη μπορεί να αναστείλλει την μεταφορά ομάδων μεθυλίου της μεθειονίνης σε t-RNA και με τον τρόπο αυτό ναστείλλει την πρωτεϊνοσύνθεση. Επίσης κατά την διάρκεια οξείδωσης της προκαρβαζίνης, παράγεται υπεροξείδιο του υδρογόνου που μπορεί βλάψει σουλφυδριλικές ομάδες πρωτεϊνών που είναι στενά συνδεδεμένες με το DNA κι έτσι να προκαλέσει καταστροφές στο DNA.

Η ρουκαπαρίμπη (rucaparib) είναι αναστολέας των ενζύμων πολυ(ADP-ριβόζο) πολυμεράσης (PARP), συμπεριλαμβανομένων των PARP-1, PARP-2 και PARP-3, τα οποία παίζουν ρόλο στην επισκευή του DNA. In vitro μελέτες κατέδειξαν ότι η κυτταροτοξικότητα που προκαλείται από την ρουκαπαρίμπη συνεπάγεται αναστολή της ενζυμικής δραστικότητας PARP και παγίδευση των συμπλόκων PARPDNA με αποτέλεσμα αυξημένη βλάβη στο DNA, απόπτωση και κυτταρικό θάνατο.

Η σατραπλατίνη (satraplatin) είναι ένας κυτταροτοξικός παράγοντας. Ο πρωταρχικός κυτταροτοξικός μηχανισμός της σατραπλατίνης είναι παρόμοιος με αυτόν των άλλων ενώσεων πλατίνας, συμπεριλαμβανομένης της σισπλατίνης, της καρβοπλατίνης και της οξαλιπλατίνης, και βασίζεται στον σχηματισμό προϊόντων προσθήκης DNA. Τα προϊόντα προσθήκης πλατίνας-DNA, τα οποία σχηματίζονται μετά την πρόσληψη του φαρμάκου στον πυρήνα του κυττάρου, ενεργοποιούν διάφορες κυτταρικές διεργασίες που μεσολαβούν για την κυτταροτοξικότητα αυτών των φαρμάκων. Αυτές οι διαδικασίες περιλαμβάνουν τη σηματοδότηση της βλάβης του DNA, των σημείων ελέγχου και της παύσης του κυτταρικού κύκλου, της επισκευής του DNA και του κυτταρικού θανάτου.

Η σονιντεγκίμπη (sonidegib) είναι ένας από του στόματος βιοδιαθέσιμος αναστολέας του μονοπατιού της σηματοδότησης Hh. Δεσμεύεται στο Smoothened (Smo), ένα μόριο τύπου υποδοχέα που συζεύγνυται με τη G πρωτεΐνη, το οποίο ρυθμίζει θετικά το μονοπάτι Hh. Η ανώμαλη σηματοδότηση Hh έχει συσχετισθεί με την παθογένεση αρκετών τύπων καρκίνου συμπεριλαμβανομένου του βασικοκυτταρικού καρκινώματος (ΒΚΚ). Η σονιντεγκίμπη δεσμευόμενη στο Smo θα αναστείλει τη σηματοδότηση Hh και συνεπώς θα αναστείλει τη μεταγωγή σήματος.

Η σοτορασίμπη είναι εκλεκτικός αναστολέας του KRAS G12C (ομόλογο του ιικού ογκογονιδίου σαρκώματος επίμυ Kirsten), ο οποίος προσδένεται με ομοιοπολικούς και μη αναστρέψιμους δεσμούς στη μοναδική κυστεΐνη του KRAS G12C. Η απενεργοποίηση του KRAS G12C από τη σοτορασίμπη αποκλείει την κυτταρική σηματοδότηση και την επιβίωση των κυττάρων, αναστέλλει την κυτταρική ανάπτυξη και προάγει την εκλεκτική απόπτωση σε όγκους που φέρουν μετάλλαξη του KRAS G12C, μια ογκογόνο οδηγό μετάλλαξη καρκινογένεσης.

Η ταμπελεκλευκέλη είναι μια αλλογενής, ειδική για τον EBV, ανοσοθεραπεία Τ-κυττάρων, η οποία στοχεύει και εξαλείφει μολυσμένα με EBV κύτταρα βάσει HLA περιορισμού. Η ταμπελεκλευκέλη έχει ισοδύναμο μηχανισμό δράσης με αυτόν που καταδεικνύεται από τα ενδογενή κυκλοφορούντα Τ κύτταρα στους δότες από τους οποίους προέρχεται το φαρμακευτικό προϊόν. Ο υποδοχέας Τ-κυττάρων κάθε πληθυσμού κλώνου της ταμπελεκλευκέλης αναγνωρίζει ένα πεπτίδιο EBV σε σύμπλοκο με ένα συγκεκριμένο μόριο HLA στην επιφάνεια των κυττάρων-στόχων (το περιοριστικό αλληλόμορφο HLA) και επιτρέπει στο φαρμακευτικό προϊόν να ασκεί κυτταροτοξική δράση έναντι των μολυσμένων με EBV κυττάρων.

Η ταλαζοπαρίμπη είναι ένας αναστολέας των ενζύμων PARP και πιο συγκεκριμένα των PARP1 και PARP2. Τα ένζυμα PARP συμβάλλουν στη διαδικασία ανταπόκρισης σε τυχόν βλάβες του κυτταρικού DNA, όπως στην επιδιόρθωση των βλαβών του DNA, τη μεταγραφή των γονιδίων και τον κυτταρικό θάνατο. Οι αναστολείς της PARP (PARPi) ασκούν κυτταροτοξική δράση στα καρκινικά κύτταρα μέσω 2 μηχανισμών, μέσω της αναστολής της καταλυτικής δραστηριότητας της PARP και μέσω της παγίδευσης της PARP στο DNA.

Η ταλιμογένη λαερπαρεπβέκη (talimogene laherparepvec) είναι μία ογκολυτική ανοσοθεραπεία που προέρχεται από τον HSV-1. Η ταλιμογένη λαερπαρεπβέκη έχει τροποποιηθεί για να αντιγράφεται εντός των όγκων και να παράγει την ανθρώπινη πρωτεΐνη GM-CSF που διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ταλιμογένη λαερπαρεπβέκη προκαλεί την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων και την απελευθέρωση των προερχόμενων από τον όγκο αντιγόνων.

Η τεμπενταφούσπη είναι μια διειδική πρωτεΐνη σύντηξης, αποτελούμενη από έναν υποδοχέα Τ κυττάρων (TCR, περιοχή στόχευσης) συντηγμένο με ένα θραύσμα αντισώματος που στοχεύει την CD3 (συστάδα διαφοροποίησης 3, περιοχή επενεργητή). Το άκρο TCR συνδέεται με υψηλή συγγένεια σε ένα πεπτίδιο gp100 που παρουσιάζεται από το ανθρώπινο λευκοκυτταρικό αντιγόνο – A*02:01 (HLA-A*02:01) στην κυτταρική επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων του μελανώματος του ραγοειδούς χιτώνα, ενώ η περιοχή επενεργητή συνδέεται στον υποδοχέα CD3 του πολυκλωνικού Τ κυττάρου.

Η τεμοπορφίνη (temoporfin) είναι ένας φωτοευαισθητοποιός παράγοντας που χρησιμοποιείται στη φωτοδυναμική θεραπεία των όγκων.

Η τισαγκενλεκλεουσέλη (tisagenlecleucel) είναι μία αυτόλογη, ανοσοκυτταρική, αντικαρκινική θεραπεία που περιλαμβάνει επαναπρογραμματισμό των Τ κυττάρων του ίδιου του ασθενούς με ένα διαγονίδιο που κωδικοποιεί έναν χιμαιρικό αντιγονικό υποδοχέα (CAR) για τον εντοπισμό και την εξάλειψη των κυττάρων που εκφράζουν CD19.

Η τρετινοΐνη (tretinoin) ανήκει στους διαφοροποιητικούς παράγοντες που προκαλούν διαφοροποίηση και ωρίμανση των κυττάρων, κυρίως της κοκκιώδους σειράς. Επίσης η τρετινοΐνη διεγείρει τη μιτωτική δραστηριότητα των θυλακιωδών επιθηλιακών κυττάρων, προκαλώντας εξώθηση των φαγεσώρων.

Η βενετοκλάξη είναι ένας ισχυρός, εκλεκτικός αναστολέας της B-cell lymphoma (BCL)2, μιας αντιαποπτωτικής πρωτεΐνης. Σε κύτταρα ΧΛΛ και ΟΜΛ έχει καταδειχθεί υπερέκφραση της BCL-2, η οποία βοηθά την επιβίωση των κυττάρων του όγκου και έχει συσχετιστεί με την αντίσταση στη χημειοθεραπεία. Η βενετοκλάξη προσδένεται απευθείας στη BH3-αύλακα δέσμευσης της BCL-2, εκτοπίζοντας αποπτωτικές πρωτεΐνες που περιέχουν το μοτίβο ΒΗ3, όπως η BIM, ώστε να ξεκινήσει η διαπερατοποίηση της εξωτερικής μεμβράνης του μιτοχονδρίου (ΜΟΜΡ), η ενεργοποίηση των κασπασών και ο προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος.

Η βισμοδεγκίμπη (vismodegib) είναι ένας από του στόματος διαθέσιμος μικρομοριακός αναστολέας του μονοπατιού Hedgehog. Η σηματοδότηση του μονοπατιού Hedgehog μέσω της διαμεμβρανικής πρωτεΐνης Smoothened (SMO) οδηγεί στην ενεργοποίηση και την πυρηνική εντόπιση των παραγόντων μεταγραφής του Σχετιζόμενου με το Γλοίωμα Ογκογονιδίου (GLI) και την επαγωγή των γονιδίων-στόχων Hedgehog. Η βισμοδεγκίμπη δεσμεύεται σε και αναστέλλει την πρωτεΐνη SMO αναστέλλοντας με αυτό τον τρόπο τη μεταγωγή του σήματος Hedgehog.

Η βορινοστάτη (vorinostat) αναστέλλει την ενζυματική δραστηριότητα της ιστόνης των αποακετυλασών HDAC1, HDAC2 και HDAC3 (κλάση I) και HDAC6 (Class II). Αυτά τα ένζυμα καταλύουν την απομάκρυνση των ακετυλομάδων από τη λυσίνη. Με την αναστολή των αποακετυλασών των ιστονών, η βορινοστάτη προκαλεί η συσσώρευση ακετυλιωμένων ιστονών και επάγει την κυτταρική απόπτωση.