ASPIRIN-C EF.TAB (400+240)MG/TAB BTx10

Φαρμακοθεραπευτικές κατηγορίες: Ακετυλοσαλικυλικό οξύ: νευρικό σύστημα, λοιπά αναλγητικά και αντιπυρετικά
Κωδικός ATC: Ν02ΒΑ01, ακετυλοσαλικυλικό οξύ
Κωδικός ATC: ασκορβικό οξύ

Ως σαλικυλικό, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ ανήκει στην ομάδα των όξινων μη στεροειδών αναλγητικών/αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Ως εστέρας του σαλικυλικού οξέος, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ είναι ουσία με αναλγητικές, αντιπυρετικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Ο τρόπος δράσης που περιγράφεται, περιλαμβάνει μη αναστρέψιμη αναστολή της κυκλοοξυγενάσης και κατά συνέπεια αναστολή των προστανοειδών: προσταγλανδίνη Ε2, προσταγλανδίνη Ι2 και θρομβοξάνη Α2.

Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ σε από του στόματος δόσεις οι οποίες γενικά κυμαίνονται μεταξύ 0,3 και 1,0 g χρησιμοποιείται για την ανακούφιση άλγους και σε ελάσσονες εμπύρετες καταστάσεις, όπως σε κρυολογήματα ή γρίπη για τη μείωση του πυρετού και την ανακούφιση αρθραλγίας και μυαλγίας.

Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ έχει έντονη ανασταλτική δράση στη συσσώρευση των αιμοπεταλίων παρεμποδίζοντας το σχηματισμό της θρομβοξάνης Α2 στα αιμοπετάλια. Επομένως, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ έχει διάφορες καρδιαγγειακές ενδείξεις σε δόσεις εν γένει 75 έως 300mg ημερησίως. Η μη αναστρέψιμη αναστολή της κυκλοοξυγενάσης είναι ιδιαίτερα έντονη στα αιμοπετάλια, επειδή αυτά δε μπορούν να επανασυνθέσουν το εν λόγω ένζυμο. Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ θεωρείται, ότι έχει και άλλες ανασταλτικές δράσεις στα αιμοπετάλια. Βάσει πειραματικών δεδομένων, η ιβουπροφαίνη μπορεί να αναστείλει τη δράση της ασπιρίνης σε χαμηλές δόσεις, στη συσσώρευση των αιμοπεταλίων, όταν γίνεται ταυτόχρονη χορήγηση. Σε μια μελέτη, κατά τη χορήγηση μονής δόσης ιβουπροφαίνης 400 mg, 8 ώρες πριν ή 30 λεπτά μετά την ταχεία αποδέσμευση ασπιρίνης δόσης 81 mg, παρουσιάστηκε μειωμένη δράση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος στο σχηματισμό θρομβοξάνης ή στη συσσώρευση των αιμοπεταλίων. Εντούτοις, οι περιορισμοί αυτών των δεδομένων και οι αβεβαιότητες αναφορικά με την εξαγωγή συμπερασμάτων από τα ex vivo δεδομένα σε κλινικές περιπτώσεις, υποδηλώνουν ότι δε μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για την τακτική χρήση της ιβουπροφαίνης και καμία κλινικώς σχετική επίδραση δε θεωρείται πιθανή από την περιστασιακή χρήση ιβουπροφαίνης.

Η υδατοδιαλυτή βιταμίνη ασκορβικό οξύ είναι μέρος ενός προστατευτικού συστήματος του οργανισμού ενάντια στις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και σε άλλα οξειδωτικά ενδογενούς ή εξωγενούς προέλευσης τα οποία επίσης παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στη διαδικασία της φλεγμονής και στη λειτουργία των λευκοκυττάρων.

Τόσο in vitro όσο και ex vivo πειράματα υποδηλώνουν πως το ασκορβικό οξύ έχει μία θετική επίδραση στη λευκοκυτταρική ανοσολογική ανταπόκριση στον άνθρωπο.

Το ασκορβικό οξύ είναι απαραίτητο για τη σύνθεση της βασικής ενδοκυτταρικής ουσίας (βλεννοπολυσακχαρίτες), η οποία μαζί με τις ίνες κολλαγόνου, είναι υπεύθυνη για τη στεγανότητα του τοιχώματος των τριχοειδών. Η προσθήκη ασκορβικού οξέος στο ακετυλοσαλικυλικό οξύ μειώνει το βαθμό των γαστρεντερικών βλαβών και του οξειδωτικού στρες. Τα οφέλη αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε βελτιωμένο προφίλ ανοχής για το προϊόν με το συνδυασμό ακετυλοσαλικυλικού οξέος με ασκορβικό οξύ συγκριτικά με μόνο το ακετυλοσαλικυλικό οξύ.

Η απορρόφηση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος πραγματοποιείται ταχέως και πλήρως μετά τη χορήγησή του από το στόμα, ανάλογα με τη μορφή του φαρμάκου. Κατά τη διάρκεια της απορρόφησης και μετά από αυτήν, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ μετατρέπεται στον κυριότερο μεταβολίτη του, το σαλικυλικό οξύ. Τα μέγιστα επίπεδα στο πλάσμα επιτυγχάνονται μετά 10-20 λεπτά για το ακετυλοσαλικυλικό οξύ και μετά 0,3-2 ώρες για το σαλικυλικό οξύ αντίστοιχα. Η υδρόλυση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος αρχίζει κατά τη διάρκεια της διέλευσης από το γαστρεντερικό βλεννογόνο, αλλά η διεργασία αυτή λαμβάνει χώρα κυρίως στο ήπαρ.

Τόσο το ακετυλοσαλικυλικό οξύ όσο και το σαλικυλικό οξύ δεσμεύονται εκτεταμένα στις πρωτεΐνες του πλάσματος και κατανέμονται ταχέως σε όλο το σώμα.

Η δέσμευση με τις πρωτεΐνες του ορού στον άνθρωπο εξαρτάται από τη συγκέντρωση. Έχει βρεθεί ποσοστό που ανέρχεται στο 66 – 98% (του σαλικυλικού οξέος).

Μετά τη χορήγηση υψηλών δόσεων, το ακετυλοσαλικυλικό οξύ είναι ανιχνεύσιμο στο εγκεφαλικό, στο νωτιαίο και στο αρθρικό υγρό. Το σαλικυλικό οξύ διέρχεται τον πλακούντα και απεκκρίνεται στο μητρικό γάλα.

Η κινητική της αποβολής του σαλικυλικού οξέος είναι δοσοεξαρτώμενη, καθώς ο μεταβολισμός περιορίζεται από τη δυναμικότητα των ηπατικών ενζύμων. Ο χρόνος ημιζωής κυμαίνεται από 2 έως 3 ώρες μετά από χαμηλές δόσεις μέχρι περίπου15 ώρες μετά από υψηλές δόσεις.

Οι κυριότεροι μεταβολίτες είναι το συνεζευγμένο προϊόν του σαλικυλικού οξέος με γλυκίνη (σαλικυλουρικό οξύ), το αιθερικό και εστερικό γλυκουρονίδιο του σαλικυλικού οξέος, καθώς και το γεντισικό οξύ και το συνεζευγμένο του προϊόν με γλυκίνη. Το σαλικυλικό οξύ και οι μεταβολίτες του απεκκρίνονται κυρίως από τους νεφρούς.

Στον άνθρωπο, μετά την από του στόματος λήψη, το ασκορβικό οξύ απορροφάται στο έντερο μέσω ενός εξαρτώμενου από τα ιόντα Na+ συστήματος ενεργητικής μεταφοράς, περισσότερο αποτελεσματικά στο λεπτό έντερο. Η απορρόφηση δεν είναι ανάλογη της δόσης: με την αύξηση της ημερήσιας από του στόματος δόσης, η συγκέντρωση του ασκορβικού οξέος στο πλάσμα και στα άλλα σωματικά υγρά δεν αυξάνεται αναλογικά, αλλά τείνει προς ένα ανώτατο όριο.

Το ασκορβικό οξύ υφίσταται σπειραματική διήθηση και επαναρροφάται στα ουροφόρα σωληνάρια μέσω μίας ενεργητικής, εξαρτώμενης από τα ιόντα Na+ διαδικασίας. Οι μείζονες μεταβολίτες που απεκκρίνονται μέσω των ούρων είναι το οξαλικό και το δικετογουλονικό οξύ.

Τα προκλινικά προφίλ ασφαλείας του ακετυλοσαλικυλικού και του ασκορβικού οξέος είναι καλά τεκμηριωμένα.

Οξεία Τοξικότητα

Η οξεία λήψη δόσεων >10g ακετυλοσαλικυλικού οξέος σε ενήλικες και >4g σε παιδιά μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Συγκεντρώσεις στο πλάσμα από 300 – 350μg σαλικυλικού οξέος/ml μπορεί να οδηγήσουν σε τοξικά συμπτώματα και συγκεντρώσεις από 400 – 500μg σαλικυλικού οξέος/ml οδηγούν σε κωματώδεις έως θανατηφόρες καταστάσεις.

Χρόνια Τοξικότητα

Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ και ο μεταβολίτης του το σαλικυλικό οξύ έχουν τοπική ερεθιστική δράση στους βλενογόνους.

Εφόσον υπάρχουν έλκη στο γαστρεντερικό σύστημα, η αυξημένη τάση για αιμάτωση δημιουργεί κίνδυνο αιμορραγίας.

Σε μελέτες σε ζώα αναφέρεται επίσης νεφρική βλάβη μετά από οξεία και χρόνια χορήγηση υψηλών δόσεων.

Μετάλλαξη - Καρκινογένεση

Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ έχει επαρκώς εξετασθεί in vivo και in vitro για μεταλλαξιογόνο και καρκινογόνο δράση. Δεν έχει βρεθεί καμία ένδειξη πιθανής μεταλλαξιογόνου ή καρκινογόνου δράσης.

Τοξικότητα στην αναπαραγωγή

Αναφέρεται ότι τα σαλικυλικά έχουν τερατογόνο δράση σε ορισμένα είδη ζώων. Έχουν αναφερθεί διαταραχές στην εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου, εμβρυοτοξικά αποτελέσματα και διαταραχές στην ικανότητα εκμάθησης στους απογόνους μετά από προγεννητική έκθεση.

Για πληροφορίες σχετικά με τη χρήση στον άνθρωπο βλ. και 4.6. «Γονιμότητα, κύηση και γαλουχία».

ASPIRIN-C.